Mag het licht uit?

Sinds kort heb ik een bijbaantje als koerier. Ik heb het voorrecht om in een mooie bestelbus medicijnen door Nederland te bezorgen. Mijn eerste werkdag begon met het inladen van de bus bij het magazijn. Nadat ik klaar was in de loading dock besloot ik nog even naar het toilet te gaan. Toen ik opnieuw de lege ruimte passeerde viel het mij op dat het licht nog brandde. Ik besloot op zoek te gaan naar de schakelaar. Na een korte zoektocht zag ik hem op een aparte plek. De witte schakelaar bevond zich heel hoog op de muur. ‘Klik’ en het licht was uit. Ik liep door het gebouw terug naar mijn bestelbus. Plotseling hoorde ik een stem achter mij: ‘Heb jij nou alle lichten uit gedaan?’ Het viel mij opeens op dat het inderdaad in het hele gebouw donker was. Ik antwoordde dat ik het licht in de loading dock uit had gedaan. ‘Lekker slim, dan doe je alle lichten uit!’, zei de mevrouw nors.

De centrale schakelaar

Wat bleek ? Er bestaat geen aparte lichtschakelaar voor de loading dock. Sterker nog: Het is onmogelijk om daar het licht uit te doen zonder alle lichten in het gebouw uit te schakelen. In de praktijk betekent dit dat het licht de hele werkdag brandt, en dat terwijl de ruimte alleen ‘s ochtends wordt benut. Het verbaasde mij dat iedereen dit doodgewoon vond. Het leek mij simpel op te lossen, een aparte schakelaar voor één ruimte is geen hogere wiskunde. Bovendien zou het bedrijf geld besparen. Toch besloot ik op mijn eerste werkdag mijn mond te houden. Ik had blijkbaar al het hele bedrijf op stelten gezet door de lichten uit te schakelen.

Een draaiende motor

In de vroege middag had ik pauze. Terwijl ik de motor uitschakelde herinnerde ik mij dat ik deze moest laten draaien. Achter in de bus bevindt zich namelijk een koelsysteem. Het is van groot belang dat de medicijnen op een bepaalde temperatuur blijven. Hoewel ik hier het nut van inzie, kan ik me moeilijk voorstellen dat er geen beter systeem bestaat. Wellicht zou een betere isolatie van de bus ervoor kunnen zorgen dat de motor een half uurtje uit kan. Het lijkt opnieuw een voor de hand liggende optie. Een kleine investering zou leiden tot minder kosten. Daarnaast kun je dan als koerier ook even je benen strekken.

Systeemfout

De rest van de dag bleef ik nadenken over deze twee systeemfouten. Het verwonderde mij dat het systeem zo was ingericht dat er geen ruimte was voor de duurzame keuze. Per ongeluk het licht laten branden kan een keer gebeuren. In dit geval was het licht uitschakelen niet eens een optie. Ik kan me voorstellen dat er zich soortgelijke taferelen afspelen bij andere bedrijven. Meestal hebben ze een andere prioriteit dan duurzaamheid, logisch ook. Als je iets zo delicaat en belangrijk als medicijnen naar klanten brengt, is het prioriteit om ervoor te zorgen dat ze goed aankomen. Dit betekent echter niet dat je het systeem waarin je dit doet niet zou kunnen optimaliseren.

Wie brengt verandering?

Hoe kun je bedrijven die hier niet eens bij stil staan toch motiveren om dit soort simpele zaken te verbeteren? Kleine en eenvoudige veranderingen kunnen groot verschil maken. Bovendien bespaart het bedrijf uiteindelijk geld. Je zou zeggen dat dit een klassieke win-win situatie is. Misschien zijn de problemen niet groot genoeg om ons druk over te maken? Als er verandering optreedt op grotere schaal moeten dit soort bedrijven vanzelf mee veranderen. Als de benzineprijs drie keer zo hoog wordt, beginnen de managers vast op hun hoofd te krabben of de motor misschien niet even uit kan. Moeten we geloven dat dit soort systeemfouten vanzelf worden recht getrokken als de druk te groot wordt? Moeten we op zoek gaan naar dit soort bedrijven? Een campagne starten waarin we deze kleine problematiek op grote schaal aan de kaak stellen? Of moeten we hopen op de oplettendheid van werknemers? Jammer genoeg is er op mijn werk geen haan die er naar kraait. En ik, als nieuweling, voel me ook niet geroepen om de klokkenluider te zijn.