Een cirkel in plaats van een lijn

De mogelijkheden liggen voor het oprapen. Tenminste als we Gunter Pauli mogen geloven. Recentelijk publiceerde hij het boek ‘Blauwe economie’ met als ondertitel ‘10 jaar, 100 innovaties en 100 miljoen banen’. Dit klinkt veelbelovend. Een Blauwe economie biedt een nieuwe visie op duurzaam ondernemen. Door net als het ecosysteem op aarde van onze economie een cirkel te maken in plaats van een lijn, kunnen we meer mogelijkheden creëren. In de natuur bestaan afval immers niet. De aarde heeft het zo ingericht dat voor alles een plekje is. Onze economie daarentegen verspilt op grote schaal. Maar wat als het alternatief zelfs winstgevend zou kunnen zijn?

Koffie en zwammen

Ik zal een voorbeeld geven. Koffie is een van de meest verhandelde landbouwgrondstoften ter wereld. Toch gebruiken wij maar 0,2% van het totale product voor een kopje koffie. De rest blijft achter op de plantage als koffiepulp of belandt in de vuilnisemmer als koffiedik. Alles behalve efficiënt! Nu blijkt dat in dit ‘koffieafval’ bepaalde paddenstoelen enorm goed kunnen groeien. Deze paddenstoelen die al erg populair zijn in China, zijn een bron van proteïnen en eiwitten. Bovendien staan sommige van deze zwammen, zoals de ‘reishi’, bekend om hun geneeskrachtige eigenschap. Het model is simpel: Verzamel al het ‘koffieafval’ en open een paddenstoelplantage naast je koffieplantage. Dit levert meer inkomsten op, creëert meer banen en bovendien wordt de overtollige koffie op deze manier gerecycled. Begin je het te begrijpen? Op deze manier kun je van een lijn een cirkel maken!

De lijst is eindeloos

Er zijn nog meer voorbeelden te bedenken. Het afval van tomatenverwerking zou voor biologische verf of zelfs lippenstift kunnen worden gebruikt (die overigs niet naar tomaat smaakt). Naast elke sinaasappelsapfabriek kan een zeepfabriekje komen. Je kunt namelijk prima biologische zeep maken van sinaasappelafval. Kortom: je richt je economie meer in zoals de natuur. Bij het afval van het ene organisme vind je weer een tweede dat er met plezier van smult. Denk aan strontvliegen, bacteriën en schimmels. Je zou het zelfs symbiose kunnen noemen. Bovendien houdt het niet op bij onze voedselproductie. Zo zijn er in het boek talloze voorbeelden te vinden die onder hetzelfde principe werken. Batterijen zonder metalen, die op de afgifte van lichaamswarmte werken. Gebouwen zonder ‘airconditioning’, die door middel van het reguleren van luchtstromen van buitenaf worden gekoeld. Wegwerpscheermesjes gemaakt van zijde, in plaats van kostbare metalen. De lijst is eindeloos.

Hoe groen is groen?

De nadruk zou dus moeten liggen op een economisch ecosysteem waarin alles optimaal benut wordt. Dit betekent dat we kritisch moeten blijven. Initiatieven die het milieu ondersteunen moeten dit doen in alle onderdelen van de productie. Een oplossing hier moeten niet leiden tot problemen elders! Zo stimuleerde Europa in 2006 de productie van biobrandstoffen. Dit had grote invloed op de beschikbaarheid van maïs als voedingsgewas. Door de verhoogde vraag naar biobrandstof stapten veel boeren over op maïs die alleen geschikt was voor biobrandstof. Dit maakte het bereiken van voedselzekerheid nog moeilijker in ontwikkelingslanden. Een beter bekend voorbeeld is natuurlijk biologisch afbreekbare zeep, gemaakt van palmolie. Vele hectaren oerbos worden gekapt voor de aanleg van palmolieplantages en dat is natuurlijk niet wat de meesten van ons in gedachten hebben bij groene zeep!

Geen pleidooi

Ik kan hier een pleidooi houden dat bedrijven en regeringen zich moeten realiseren dat de koek op is. We kunnen zo niet langer door, enzovoort. Maar ik denk dat iedereen dat verhaal al wel heeft gehoord. Daarom zeg ik: lees ‘Blauwe economie’. Het is bedoeld om ons huidige denken over management, duurzaamheid en de economie uit te dagen. Het kan een handboek zijn voor ondernemers die het anders willen proberen. De ideeën gaan niet alleen over duurzaamheid, ze gaan over een andere inrichting van de economie. Eentje die meer geld, meer banen en geen vervuiling oplevert. Laten we een cirkel tekenen.

schrijf reactie >
voornaam
e-mail
reactie
* alle velden zijn verplicht
Vul hieronder de cijfers en letters uit het kader in (om geautomatiseerde berichten te voorkomen)

This form is generated by FormHandler

Deze site is opgezet en beheerd door de KSI Stichting. Het doel is het voeren van een discussie over thema's die centraal staan in de Routledge Sustainability Transitions boekenserie. Discussies worden gestart met blogs van redacteuren en auteurs. Webeditor is Johan Schot. Gastbloggers zijn welkom. Neem hiervoor contact op met ons. lees verder>
webshop >

Transitions to Sustainable Development

door John Grin, Jan Rotmans, Johan Schot, in collaboration with Frank Geels and Derk Loorbach

This recent study, published by Routledge, presents and combines three perspectives on transitions to a sustainable society: complexity theory, inn

ga naar boekenpagina >