'Nu doe ik het weer'

'Nu doet u het weer,' zegt Samsom als hij Rutte beschuldigt van liegen. Dit zinnetje wordt in alle kranten en op alle nieuwswebsites gezet. Het is een goede oneliner, maar het zet geen zoden aan de dijk. Waar Rutte precies over zou liegen wordt door weinig media belicht. Sterke oneliners lijken zwaarder te wegen dan inhoudelijk debat. Hier draait het keer op keer opuit. Het stekkerincident van Jolande Sap of de bekende 'Doe een normaal man'-dialoog tussen Wilders en Rutte. Het enige wat ik denk is Nu doen jullie het weer: de inhoud uit de weg gaan.

Kortetermijnoplossingen

Gisteren heb ik twee toekomstperspectieven voor Nederland gezien. Het lijsttrekkersdebat in Carré en de eerste duurzame troonrede door Marjan Minnesma, een initiatief van stichting Urgenda. Tijdens het lijsttrekkersdebat heb ik me voornamelijk geërgerd aan het hoge circusgehalte, het leek wel een aflevering van Ik Hou Van Holland. Inhoudelijk was het debat niet veel sterker. Het bestond grotendeels uit persoonlijke aanvallen op elkaars integriteit. De inhoudelijke discussies bestonden vrijwel alleen uit loze beloften. We weten allemaal dat elke partij straks water bij de wijn moet gaan doen om tot een compromis te komen. Wat ik het meeste mis is een partij met een echte koers, een toekomstperspectief dat niet alleen de huidige problemen aanpakt maar ook over de langere termijn nadenkt. Nu lijkt het erop dat de echte aard van verschillende problemen wordt genegeerd. Want kortetermijnoplossingen die voor stemmen zorgen, dat is de norm.

Alternatief

Gisteren stelde ook Marjan Minnesma haar toekomstperspectief voor: een pleidooi voor een duurzame maatschappij in Nederland. In de oude zaal van de Tweede Kamer stelde ze een alternatieve route voor. Het verhaal begint met een eerlijke erkenning van het probleem: wij als mens leggen een te hoge druk op onze leefomgeving. Minnesma onderstreept dat de ecologische crisis hand in hand gaat met de economische en financiële crises. Wij hebben de afgelopen decennia de draagkracht van de aarde op alle fronten overschreden. Die rekening krijgen we nu gepresenteerd. In plaats van snelle oplossingen stelt Minnesma een radicale verandering voor: Het compleet omvormen van onze huidige maatschappij, het creëren van een duurzame maatschappij waarin het behoud van onze leefomgeving centraal staat.

De oplossing?

Voor mij is het een fris geluid, een ander bericht en misschien zelfs de oplossing. Wij krijgen als Nederland de kans om koploper te zijn. De eerste duurzame maatschappij, een voorbeeld voor andere landen. Het is wel lastig want de vraag is of mensen gewoonten opzij kunnen zetten. Dit perspectief vraagt hen opnieuw na te denken over alles wat zij vanzelfsprekend vinden. De laatste tijd hoor ik overal hetzelfde: mensen hebben geen vertrouwen in de huidige politiek. Ik ervaar dit ook. Hoe moet ik een partij kiezen als ik niet weet welke koers ze gaan varen?
Stichting Urgenda laat een alternatief zien: verandering vanuit de bevolking. Als de politiek het verschil niet kan maken,  moeten we het zelf doen. We kunnen natuurlijk klagen 'dat ze in Den Haag niks klaar spelen', maar we zouden ons ook kunnen afvragen hoe we zélf willen dat de toekomst eruitziet.

Verantwoordelijkheid

Welke stappen kunnen we dan zetten? Als de druk vanuit de maatschappij groot genoeg is, volgt de politiek vanzelf. Je maatschappelijke verantwoordelijkheid is niet beperkt tot een briefje in de stembus. 'Nu doen jullie het weer,' denk ik vaak als ik over de huidige politiek lees. Maar wat is dat 'het' precies? Waarschijnlijk mijn gevoel dat er niets gebeurt, dat Nederland niet vooruit gaat. Maar zou de vraag niet moeten zijn: wat kan ik zélf doen? Heb ik wel het recht om te klagen als ik zelf niets onderneem om de situatie te verbeteren? Misschien moet ik denken: 'Nu doe ik het weer: helemaal niks'.