17.12.2012, Ivo Schot

Een liedje over duurzaamheid

Als ik vandaag een liedje schrijf waar zou het dan over moeten gaan? Ik heb het zelf altijd belangrijk gevonden dat muziek oprecht is. Muziek gaat, net als de meeste kunst bijna altijd over liefde en lust. Hoewel dit een van de grootste drijfveren van de mensheid is, kunnen we toch misschien stellen dat een aantal onderwerpen onderbelicht zijn. Nu ik de afgelopen maanden vaak columns over duurzaamheid schrijf, denk ik veel na over dit onderwerp. Maar een liedje over duurzaamheid schrijven, dat klinkt haast stoffig. Allereerst zou ik willen vermijden om een soort we are the world nummer te schrijven. Simpelweg omdat ik niet wil preken. Hoewel een studio vol met BN’rs die iets in de trant van we want a green christmas zingen me wel komisch lijkt. Daarna zouden de opbrengsten ten goede komen van de duurzaamheidsbeweging. Met voldoende PR zal zo’n stunt altijd wel werken. Eigenlijk zou het liedje moeten gaan over een subthema. Een probleem in een probleem. Zoals Bruce Springsteen vaak zingt over de dagelijkse moeilijkheden van de working class hero, zou mijn song kunnen gaan over armoede, natuurrampen of bedreigde diersoorten. Maar goed, nu heb ik er al weer teveel over nagedacht. Zodra ik stil ben en m’n gitaar pak gaat het waarschijnlijk weer over liefde. 

De muziekindustrie als vervuiler

Je zou kunnen zeggen dat artiesten en kunstenaars een voorbeeldfunctie hebben. Door de geschiedenis heen hebben deze mensen ons denken en handelen beïnvloed. Muziek zou dus een perfect medium kunnen zijn waardoor de duurzaamheidsgedachte wordt vertaald. Het probleem is natuurlijk hoe doe je dat precies? Ik kan me voorstellen dat veel artiesten niet de behoefte hebben om een one issue songwriter te zijn. Bovendien kan je er wel over zingen, maar je zou er ook naar moeten handelen. Nu wordt de muziekindustrie niet echt gedomineerd door duurzaamheid. Massaproductie van cd’s met plastic hoesjes, toerende bands en festivals waar mensen massaal uit plastic bekers drinken zijn maar enkele voorbeelden van de dagelijks praktijken van deze wereld. Zo blijkt uit een onderzoek dat de Britse muziekindustrie jaarlijks verantwoordelijk is voor een CO2 uitstoot van 540.000 ton. De corebusiness van de muziekindustrie is entertainment. Een structurele verandering zal alleen kunnen plaatsvinden als mensen fundamenteel anders gaan na denken over hun rol in de maatschappij. Er zijn veel verschillende actoren die invloed zouden kunnen uitoefenen. Denk hierbij aan: artiesten, platenmaatschappijen en festivals. Maar ook Radio DJ’s zouden een rol kunnen spelen bij de bewustwording. Zo besteedde Studio Brussel(België) laatst een dag lang aandacht aan duurzaamheid. De energie van het station werd opgewekt door mensen die een accu aandreven met fietsen. Er werden alleen gerecyclede nummers gedraaid van artiesten die oude nummers hadden gebruik om daarvan een nieuw liedje te maken.  

Duurzame initiatieven

Zo zijn er nog een aantal andere initiatieven op het gebied van duurzaamheid binnen de muziekindustrie te vinden. De bekendste low hanging fruit zijn de muziekfestivals. Steeds vaker wordt er aandacht besteedt aan het recyclen van plastic bekers. Ook wordt er naar alternatieven gekeken om podia van elektriciteit te voorzien. Dit wordt regelmatig gedaan door middel van zonnepanelen. Een bekend voorbeeld is The Vans Warped Tour. Dit is een muziek en skateboard festival dat samen met sporters en bands jaarlijks door Amerika toert. Dit festival probeert haar impact op de aarde zo klein mogelijk te houden. Daarnaast zijn er een aantal bekende duurzame artiesten. Ze proberen tijdens het toeren hun impact op het milieu zo laag mogelijk te houden door bijvoorbeeld de toerbus op biodiesel te laten rijden, het gebruik van plastic te vermijden en op het eind planten ze ook nog een paar bomen. Enkele voorbeelden hiervan zijn: Pearl Jam, Jack Johnson en Peter Gabriel. In Nederland hebben we Florian Wolff. Hij heeft de duurzaamheidsgedachte met zijn gehele identiteit verweven. Zo heeft hij in samenwerking met de TU Delft een podium ontwikkeld waarop hij compleet CO2 neutraal kan musiceren, een mobiel podium dat met zonne-energie, windenergie en de energie van het publiek zelfvoorzienend is. Door middel van fietsen kan het publiek energie opwekken.

De bewuste consument

Toch kunnen we stellen dat de muziekindustrie als geheel achter loopt. Hoewel er een aantal duurzame initiatieven zijn van artiesten en festivals, bestaan er geen concrete hervormingsplannen binnen de industrie. Dit is ook zeker begrijpelijk. De mensen met de meeste macht en geld, de platenmaatschappijen hebben wel andere kopzorgen. In een wereld waar bijna geen droge boterham meer te verdienen valt aan cd verkoop heeft de platenindustrie al genoeg moeite om de kop boven water te houden. Hoe zo’n duurzame hervorming er uit zou moeten zijn weet ik niet precies. Het zal voornamelijk te maken hebben met beeldvorming richting het publiek. Bijvoorbeeld door belang te hechten aan het uitbrengen van duurzame producten. Denk hierbij aan CD hoezen van gerecycled papier, band T-shirts van biokatoen en natuurlijk een zo laag mogelijk energie verbruik bij voorstellingen. Deze zaken zullen alleen voeten in aarde hebben als het publiek hier ook echt om vraagt. Als er voldoende mensen komen die muziek bewust gaan consumeren ontstaat er ook een markt voor de duurzame artiest. Hoe ik dit in me eigen leven moet verwerken weet ik nog niet precies. Duurzaamheid is geen centraal thema in mijn muziek en het zal het waarschijnlijk ook nooit worden. Dit betekent niet dat ik mijn steentje niet wil bij dragen. Misschien mag ik het mobiele podium van Florian Wolff een keertje lenen?


Ivo Schot (22) studeerde aan de Fontys Rockacademie als popmuzikant. Naast muziek is Ivo erg geïnteresseerd in duurzaamheid en maatschappij geschiedenis. Met plezier schrijft hij regelmatig columns over dit onderwerp.

write a reaction >
name
e-mail
reaction
* all fields are required
Please insert below the digits and letters from the image on the right (to prevent automatic messaging)

This form is generated by FormHandler

This site is founded and managed by the KSI foundation in the Netherlands. It aims at a continuing discussion on topics addressed in the Routledge Sustainability Transitions book series. Discussions begin with blogs by editors & authors. Webeditor is Johan Schot. Guest bloggers are welcome. Contact us! read more>
webshop >

Transitions to Sustainable Development

by John Grin, Jan Rotmans, Johan Schot, in collaboration with Frank Geels and Derk Loorbach

This recent study, published by Routledge, presents and combines three perspectives on transitions to a sustainable society: complexity theory, inn

go to book page >